โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ
พื้นที่ดอยยาว ดอยผาหม่น ดอยผาจิ (บ้านร่มฟ้าทอง)

2P2A3952

             ปัจจุบัน ราษฎรชาวไทยภูเขาในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พื้นที่ดอยยาว ดอยผาหม่น ดอยผาจิ (บ้านร่มฟ้าทอง) จำนวน ๑๙ หมู่บ้าน ครอบคลุมพื้นที่ ๕ อำเภอ ใน ๒ จังหวัด คือ อำเภอเทิง อำเภอเวียงแก่น อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย และอำเภอเชียงคำ อำเภอปง จังหวัดพะเยา ไม่บุกรุกทำลายป่าอีกต่อไปแล้ว เนื่องจากได้รับพระราชทานอาชีพที่ยั่งยืนจาก สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ผ่านศูนย์ศิลปาชีพฯ และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ช่วยให้ราษฎรที่ได้รับการจ้างงาน ได้นำความรู้ที่ได้จากการทำงานในโครงการ ไปใช้ปลูกพืชผัก และเลี้ยงสัตว์ต่าง ๆ ในพื้นที่ของตนเอง โดยมีส่วนราชการคอยให้การสนับสนุน ทำให้มีรายได้ และมีการศึกษา ซึ่งส่งผลต่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดี

             เมื่อไม่มีการบุกรุกทำลายผืนป่า ทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ สัตว์ป่า ดิน น้ำ จึงคืนกลับมาสู่ความอุดมสมบูรณ์ เป็นป่าต้นน้ำลำธารที่หล่อเลี้ยงสรรพชีวิตทั้งมวล ทั้งยังได้พัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สร้างรายได้และนำความเจริญมาสู่ชุมชนได้อย่างรวดเร็ว เนื่องจากพื้นที่ดอยผาหม่น เป็นที่ตั้งของ “ภูชี้ฟ้า” สถานที่ท่องเที่ยวซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในด้านความงามตามธรรมชาติ และความน่าสนใจของอากาศที่หนาวเย็นตลอดทั้งปี จากการที่เป็นยอดดอยที่อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลมากกว่าสองพันเมตร ส่วนพื้นที่ดอยยาว และดอยผาจิ ที่เชื่อมต่อกันเป็นทิวเขาเรียงรายลดหลั่น มีความสูงต่ำสลับกันไป โดยมีพื้นราบไหล่เขาเป็นที่อยู่อาศัยของชาวไทยภูเขาหลายชาติพันธุ์ ซึ่งมีวิถีชีวิตและศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีที่ควรค่าแก่การเข้าเยี่ยมชมเพื่อการเรียนรู้

             จุดเริ่มต้นของโครงการฯ เริ่มขึ้นในวันที่ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรและสมาชิกโครงการศิลปาชีพ เมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๐ ณ บ้านร่มฟ้าทอง หมู่ที่ ๙ ตำบลปอ อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ในครั้งนั้น ราษฎรที่เข้าเฝ้าฯ บนศาลาที่ประทับทรงงานได้กราบบังคมทูลถึงปัญหาของตน โดยนางอะตอ แลเซอ อายุ ๓๐ ปี ได้กราบบังคมทูลถึงความยากจน และสามีที่ติดฝิ่น ซึ่งสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงแนะวิธีหารายได้ด้วยการทดลองเลี้ยงแกะเพื่อนำขนมาทอเป็นผ้าคลุมไหล่ ส่วนนางมอ แซ่ย่าง อายุ ๓๒ ปี สามีเสียชีวิตแล้ว กราบบังคมทูลถึงไก่ที่เลี้ยงไว้จำนวนมากแต่เป็นโรคตาย จนเหลืออยู่เพียง ๓ ตัว กรณีนี้ พระองค์มีพระราชเสาวนีย์ให้เจ้าหน้าที่ไปสอนการเลี้ยงไก่อย่างถูกวิธี ศูนย์ประสานงานโครงการพัฒนาเพื่อความมั่นคงพื้นที่ดอยยาว ดอยผาหม่น ดอยผาจิ จึงได้ประสานกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ในที่สุดได้นำไปสู่การจัดตั้งโครงการฟาร์มตัวอย่างฯ บนเนื้อที่ประมาณ ๒๐ ไร่ ซึ่งต่อมา เมื่อวันที่ ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๔๑ ได้เปลี่ยนชื่อเป็น “โครงการทดลองเลี้ยงแกะและสัตว์ปีก ตามพระราชดำริ บ้านร่มฟ้าทอง”

             ต่อมา เมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๒ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรบ้านร่มฟ้าทองอีกครั้งหนึ่ง ทรงรับทราบถึงปัญหาต่าง ๆ ในพื้นที่โครงการพัฒนาเพื่อความมั่นคงฯ ที่เมื่อช่วงเวลาดำเนินการสิ้นสุดลงแล้ว ราษฎรก็ขาดการส่งเสริมสนับสนุนจากโครงการฯ ทำให้ปัญหาต่าง ๆ ที่เคยประสบย้อนกลับมา ทั้งการประกอบอาชีพการเกษตร การบุกรุกแนวเขตพื้นที่อนุรักษ์แหล่งต้นน้ำลำธาร รวมไปถึงปัญหาอื่น ๆ อีกมาก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับโครงการพัฒนาเพื่อความมั่นคงฯ ไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และทรงมอบให้กองทัพภาคที่ ๓ ดำเนินการแต่งตั้งคณะทำงานเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นร่วมกับส่วนราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง และเปลี่ยนชื่อโครงการเป็น “โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พื้นที่ดอยยาว ดอยผาหม่น ดอยผาจิ” และได้ควบรวม “โครงการทดลองเลี้ยงแกะและสัตว์ปีกตามพระราชดำริ บ้านร่มฟ้าทอง” เข้าไว้เพื่อให้ดำเนินการร่วมกันด้วย

             จนถึงปัจจุบัน ผลจากการที่โครงการได้ดำเนินงานแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ตามพระราชดำริ มีการจัดหาแหล่งน้ำและฟื้นฟูแหล่งต้นน้ำลำธาร เพื่อทำให้ทรัพยากรธรรมชาติบริเวณพื้นที่โครงการกลับมาอุดมสมบูรณ์อีกครั้ง ตลอดจนให้การดูแลชุมชน สนับสนุนซ่อมแซมสาธารณูปโภค เพาะชำกล้าไม้เพื่อให้ราษฎรนำไปปลูก รวมไปถึงการสนับสนุนส่งเสริมพันธุ์พืชผัก พันธุ์สัตว์ ก้อนเชื้อเห็ด พร้อมกับ ถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจในการทำการเกษตรที่ดีและปลอดภัย นอกจากนั้น ยังมีภารกิจอีกหลากหลายซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและราษฎรได้ร่วมมือร่วมใจกันปฏิบัติตามแนวพระราชดำริ ส่งผลให้ราษฎรในโครงการ และในพื้นที่โดยรอบต่างได้รับประโยชน์อย่างทั่วถึง นำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดีตามพระราชประสงค์ที่จะ “ให้คนกับป่าอยู่ร่วมกันได้อย่างยั่งยืน”

เส้นทาง : โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ พื้นที่ดอยยาว ดอยผาหม่น ดอยผาจิ (บ้านร่มฟ้าทอง)

ตำบลปอ อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย