๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ เสด็จเป็นองค์ประธานในงาน “อัญเชิญแม่โพสพคืนนา เฉลิมพระเกียรติฯ” ณ โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านยางกลาง จังหวัดอ่างทอง
ฟาร์มตัวอย่างตามแนวพระราชดำริ บ้านยางกลาง ตำบลสีบัวทอง อำเภอแสวงหา จังหวัดอ่างทอง ประสบความสำเร็จอย่างยิ่งในด้านการเป็นสถานที่แห่งการเรียนรู้พร้อมไปกับการเป็นสถานที่ท่องเที่ยว บนพื้นที่ประมาณ ๗๒๐ ไร่ ที่มีเขตติดต่อกับศูนย์ศิลปาชีพฯ สีบัวทอง เป็นพื้นที่เกษตรกรรมตามแนวพระราชดำริอีกแห่งหนึ่ง ประชาชนผู้สนใจสามารถเข้าไปเรียนรู้การทำนา การเพาะเห็ด และการปลูกพืชผัก ตลอดจนศึกษาการเลี้ยงสัตว์หลากหลายชนิด รวมทั้งได้เก็บผักสด ได้ชิมอาหารคาว-หวาน ที่ปรุงขึ้นจากผลผลิตในโครงการฟาร์มตัวอย่างฯ โดยไม่ลืมไปชมดอกกล้วยไม้นานาพันธุ์ที่เรือนกล้วยไม้ ซึ่งผลัดกันผลิดอกสวยงามต้อนรับผู้มาเยี่ยมเยือนในทุกฤดูกาล
การดำเนินงานตามโครงการนี้ มีวัตถุประสงค์ ตามพระราชดำริที่ได้พระราชทานไว้ คือ ให้เป็นแหล่งจ้างแรงงาน เพื่อให้ราษฎรมีงานทำ มีรายได้และฝึกอาชีพภายในฟาร์มให้สามารถนำไปประกอบอาชีพได้ ให้เป็นแหล่งเรียนรู้เชิงปฏิบัติการด้านการเกษตรและอุตสาหกรรมครัวเรือนได้ผลผลิตอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการและปลอดภัยต่อสุขภาพ เพื่อเป็นแหล่งผลิตอาหาร เป็นธนาคารอาหารของชุมชนสำหรับผลิตอาหารปลอดภัย ราคาถูกหาซื้อได้ในท้องถิ่น ตลอดจนขยายผลไปสู่การค้าและประชาชนทั่วไปในพื้นที่โดยไม่หวังผลกำไร เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ “ฟาร์มตัวอย่างของภาคกลาง” และเพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวด้านการเกษตร ทั้งนี้ หน่วยงานที่รับผิดชอบ ได้ปรับปรุงพัฒนาให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เพื่อการดำรงอยู่อย่างยั่งยืน
ที่กล่าวถึงข้างต้น เป็นภาพในพื้นที่ฟาร์มตัวอย่างตามแนวพระราชดำริ บ้านยางกลาง ในปัจจุบัน ซึ่งได้รับการพัฒนาแล้ว หลังจากประเทศไทยผ่านพ้นจากอุทกภัยครั้งใหญ่ ในช่วงปลายปี ๒๕๔๙ ซึ่งเป็นเวลาที่มวลน้ำจำนวนมหาศาลสร้างความเสียหายให้พื้นที่ รวม ๔๖ จังหวัด ๒๙๐ อำเภอ กลายเป็นพื้นที่ประสบภัย ราษฎรได้รับความเดือดร้อนมากกว่าสองล้านคน มีผู้เสียชีวิต ๕๖ คน และสูญหาย ๒ คน พื้นที่ทางการเกษตรเสียหายมากกว่า ๒ ล้านไร่ มูลค่าความเสียหายที่ไม่รวมทรัพย์สินและบ้านเรือนของประชาชน มีมากกว่า ๓๐๐ ล้านบาท
อ่างทอง เป็นจังหวัดหนึ่งที่ประสบอุทกภัยอย่างหนัก พื้นที่ตลาดย่านเศรษฐกิจฝั่งตะวันตกของจังหวัดมีน้ำท่วมสูงอยู่นานวัน จนคันดินที่กั้นแนวแม่น้ำเจ้าพระยาพังทลาย ทำให้น้ำจากแม่น้ำทะลักเข้าท่วมบ้านเรือนประชาชน ส่งผลให้นาข้าวเสียหาย และถนนสายต่างๆ ในอำเภอเมืองอ่างทองซึ่งเป็นเส้นทางหลักของจังหวัด ถูกน้ำท่วมขาดเป็นช่วง ๆ ไม่สามารถใช้สัญจรไป-มาได้ อันเป็นเหตุให้ราษฎรจำนวนมากถูกตัดขาดจากโลกภายนอก สูญสิ้นทรัพย์สิน ไร้ที่อยู่อาศัย และไม่สามารถประกอบอาชีพในที่ดินของตนเองได้
ความเดือดร้อน จากความลำบากยากแค้นที่ราษฎรจำนวนมากต้องเผชิญในครั้งนั้น เมื่อความทราบถึง สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระองค์จึงมีพระราชดำริที่จะช่วยเหลือราษฎรที่ประสบภัยเป็นการด่วน โดยมีกระแสรับสั่งให้จัดหาพื้นที่ และดำเนินการจัดตั้งฟาร์มตัวอย่างตามแนวพระราชดำริขึ้น เพื่อให้ราษฎรได้พักอาศัย ในช่วงเวลาที่น้ำท่วมบ้านเรือน ไร่นา จะได้มีอาหาร และมีรายได้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ร่วมกันสนองพระราชดำริระยะเริ่มต้นด้วยการจัดตั้ง ฟาร์มตัวอย่างฯ ขึ้นที่หนองระหารจีน ตำบลโพธิ์สระ อำเภอเมืองอ่างทอง จังหวัดอ่างทอง
สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงห่วงใยราษฎรมาก ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมชมผลงานของฟาร์มตัวอย่างที่หนองระหารจีน และทรงเยี่ยมเยียนราษฎรผู้ประสบภัยไปพร้อมด้วย ในครั้งนั้น มีรับสั่งว่าพื้นที่โครงการมีขนาดเล็ก เห็นสมควรให้มีพื้นที่ดำเนินการมากขึ้น เพื่อเป็นฟาร์มตัวอย่างที่มีกิจกรรมหลากหลายจะได้เป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจศึกษา จึงนำไปสู่การปรับปรุงพื้นที่ราชพัสดุ บ้านยางกลาง หมู่ ๓ ตำบลสีบัวทอง อำเภอแสวงหา จังหวัดอ่างทอง เป็นพื้นที่ดำเนินการ ฟาร์มตัวอย่างตามแนวพระราชดำริ บ้านยางกลาง จากนั้นมา ราษฎรที่ได้รับความสูญเสียจากอุทกภัย ก็สามารถลืมตาอ้าปาก จากการที่ได้กลับไปประกอบอาชีพในที่ดินของตนได้ ทั้งยังมีโอกาสเข้าทำงานในฟาร์มตัวอย่างฯ ส่งผลต่อการมีงานทำ มีรายได้เลี้ยงตนเองและครอบครัว สำหรับตัวโครงการฟาร์มตัวอย่างฯ ก็ได้รับการพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้เชิงปฏิบัติการด้านการเกษตรและอุตสาหกรรมครัวเรือนด้วย
นักท่องเที่ยวรุ่นเยาว์ ร่วมกันเรียนรู้การปลูกผัก
กล้าพันธุ์ข้าว สำหรับ “นาโยน” กิจกรรมการเรียนรู้ในโครงการฯ
บ้านยางกลาง หมู่ ๓ ตำบลสีบัวทอง อำเภอแสวงหา จังหวัดอ่างทอง