ฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น

- ร้อน แล้ง กันดาร และสารพิษ สู่การเกษตรปลอดภัย ร่มเย็นได้ตามพระราชดำริ -

IMG_0591

             ฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น ตั้งอยู่บนเนื้อที่ประมาณ ๓๐๐ ไร่ ในบริเวณป่าสงวน “ป่าท่าธาร” บ้านดงเย็น หมู่ ๑๕ ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการทำการเกษตร อาทิ ผลผลิตไม้ผล พืชผักและพืชสวนครัว เลี้ยงแพะนม เป็ด ไก่ และชะมดเช็ด โดยได้ขยายพันธุ์ให้ชาวบ้านนำไปเลี้ยงเพื่อสร้างรายได้สู่ชุมชน จากผลผลิตที่นำออกจำหน่าย เช่น ไข่เป็ด ไข่ไก่โอเมก้า ๓ น้ำนมแพะ และผลผลิตอื่น ๆ มีผลิตภัณฑ์แปรรูปจากไขชะมด เป็นต้น ทำให้ปัจจุบันราษฎรในพื้นที่โครงการฯ มีรายได้เฉลี่ยปีละมากกว่า ๒๐๐,๐๐๐ – ๓๐๐,๐๐๐ บาท

             บ้านดงเย็น แต่เดิมนั้นมีสภาพพื้นที่แห้งแล้ง ปริมาณฝนตกน้อย สภาพดินเป็นดินลูกรัง ซึ่งในการทำการเกษตรบนพื้นที่ที่มีสภาพดินเช่นนี้จำเป็นจะต้องมีวิธีการปรับปรุงสภาพดินให้มีความอุดมสมบูรณ์ แต่ปรากฏว่า นอกจากไม่มีการปรับปรุงบำรุงดินแล้ว ยังมีการใช้สารเคมีปราบศัตรูพืชและวัชพืชอย่างขาดความเหมาะสมอีกด้วย ทำให้เกษตรกรและผู้คนในชุมชนเจ็บป่วยจากสารพิษ ทั้งยังต้องประสบปัญหาอื่น ๆ อีกมาก ซึ่งลำพังแต่เพียงความรู้ ความเข้าใจ และภูมิปัญญาเดิมของราษฎรในท้องถิ่นไม่สามารถแก้ปัญหานี้ได้

             เมื่อ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎร ณ บ้านห้วยสะแพด หมู่ที่ ๙ ตำบลแม่สอย อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นชุมชนดั้งเดิมของชาวไทยกะเหรี่ยง และหมู่บ้านของชาวไทยอีก ๔ หมู่บ้าน บ้านดงเย็น บ้านท่ากอม่วง บ้านสบแจ่มฝั่งซ้าย และบ้านบวกห้า เมื่อวันที่ ๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๙ พระองค์ได้ทอดพระเนตรเห็นสภาพพื้นที่แห้งแล้ง สภาพดินเป็นดินลูกรัง ขาดความอุดมสมบูรณ์ และราษฎรบางส่วนยังมีพื้นที่ทำกินติดกับเขตพื้นที่ป่าไม้ ซึ่งล่อแหลมต่อการแผ้วถางขยายพื้นที่ทำกิน จึงมีพระราชเสาวนีย์ให้จัดตั้ง “โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น” ขึ้น เพื่อช่วยเหลือ สนับสนุนให้ราษฎรในพื้นที่สามารถหาเลี้ยงตนเองได้ โดยไม่ต้องตัดไม้ทำลายป่า

             หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ร่วมกันสนองพระราชดำริ ด้วยการพัฒนาพื้นที่อย่างต่อเนื่อง โดยเริ่มจากการสร้างแหล่งน้ำ วางระบบชลประทาน ระบบไฟฟ้า สร้างถนน และจัดหาพันธุ์พืชที่เหมาะสมกับสภาพอากาศ มีการทดลองปลูกเชอรี่สเปน มะเดื่อฝรั่ง มะเฟืองหวาน แก้วมังกรพันธุ์สีเหลือง-สีแดง กล้วยหอมทอง กล้วยน้ำหว้า น้อยหน่าพันธุ์เพชรปากช่องและพันธุ์พื้นเมือง พุทราพันธุ์ต่าง ๆ และไม้ผลอีกหลากหลาย รวมทั้งพืชเศรษฐกิจ ตลอดจนส่งเสริมกิจกรรมด้านปศุสัตว์ มีการเลี้ยงไก่ไข่ แพะนม และสุกร เพื่อศึกษาความเหมาะสมในการเลี้ยงและขยายผลให้เกษตรกรในพื้นที่รอบฟาร์มตัวอย่างฯ นอกจากนั้น ยังมีการศึกษาความเป็นไปได้ในการส่งเสริมสัตว์เศรษฐกิจใหม่ ๆ อาทิ การเลี้ยงชะมดเช็ดเพื่อเก็บไขชะมด ซึ่งประสบความสำเร็จในการเลี้ยงและขยายพันธุ์ได้แล้ว

             หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ร่วมกันสนองพระราชดำริ ด้วยการพัฒนาพื้นที่อย่างต่อเนื่อง โดยเริ่มจากการสร้างแหล่งน้ำ วางระบบชลประทาน ระบบไฟฟ้า สร้างถนน และจัดหาพันธุ์พืชที่เหมาะสมกับสภาพอากาศ มีการทดลองปลูกเชอรี่สเปน มะเดื่อฝรั่ง มะเฟืองหวาน แก้วมังกรพันธุ์สีเหลือง-สีแดง กล้วยหอมทอง กล้วยน้ำหว้า น้อยหน่าพันธุ์เพชรปากช่องและพันธุ์พื้นเมือง พุทราพันธุ์ต่าง ๆ และไม้ผลอีกหลากหลาย รวมทั้งพืชเศรษฐกิจ ตลอดจนส่งเสริมกิจกรรมด้านปศุสัตว์ มีการเลี้ยงไก่ไข่ แพะนม และสุกร เพื่อศึกษาความเหมาะสมในการเลี้ยงและขยายผลให้เกษตรกรในพื้นที่รอบฟาร์มตัวอย่างฯ นอกจากนั้น ยังมีการศึกษาความเป็นไปได้ในการส่งเสริมสัตว์เศรษฐกิจใหม่ ๆ อาทิ การเลี้ยงชะมดเช็ดเพื่อเก็บไขชะมด ซึ่งประสบความสำเร็จในการเลี้ยงและขยายพันธุ์ได้แล้ว

             ฟาร์มตัวอย่างฯ ได้ส่งเสริมช่องทางการจำหน่ายผลผลิต โดยมีตลาดหลักที่โครงการนำผลผลิตไปจำหน่าย ณ อาคารจำหน่ายผลิตภัณฑ์ โครงการพระราชดำริ ซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามสวนรุกขชาติห้วยแก้ว เชิงดอยสุเทพ รวมไปถึงการแบ่งวางจำหน่ายในตลาดท้องถิ่น และพื้นที่รอบ ๆ ฟาร์มฯ เพื่อให้ผู้คนในท้องถิ่นมีโอกาสบริโภคอาหาร พืชผัก ผลไม้ที่มีคุณภาพ ปลอดจากสารพิษ ในราคาที่เป็นธรรม

เส้นทาง : ฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น

ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่