จากปัญหาที่เกิดขึ้น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้พระราชทานพระราชดำริ ขณะที่พระองค์เสด็จพระราชดําเนินไปทอดพระเนตรพื้นที่ป่าที่เสื่อมโทรมบริเวณดอยผาจิ ดอยผาช้าง และดอยผาวัว ตําบลขุนควร อําเภอปง จังหวัดพะเยา เมื่อวันเสาร์ที่ ๒๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๘ ความบางตอนจากพระราชเสาวนีย์ ดังนี้

“…ประชาชนยังไม่เข้าใจว่า ป่ามีความสำคัญกับน้ำอย่างมาก

ถ้าถางป่าหมดก็จะเกิดความแห้งแล้ง เขาไม่เชื่อกัน ไม่เข้าใจกัน ต่างประเทศเขาพยายามฝึก

ให้ประชาชนเกิดความเข้าใจ ต้องให้คนเข้าใจว่า ป่าคือความสำคัญด้วย ถ้าถางเตียน โล่ง

จะไม่มีอะไรดีขึ้น นักวิทยาศาสตร์เขาสันนิษฐาน ว่าอีก 10 ปี คนจะเริ่มรู้สึกว่าน้ำจืดเป็นของหายากมาก ๆ

อาจทำให้เกิดสงครามแย่งชิงน้ำได้ ที่ภาคอีสานราษฎรเขาเล่าให้ฟังว่า เขาตัดไม้

ยึดพื้นที่ได้ 50 กว่าไร่ แต่เขาทำมาหากินแค่ 5 ไร่ ข้าพเจ้าก็บอกว่า เสียดายว่าทำไมทำกินแค่ 5 ไร่

เขาบอกว่ามันไม่มีน้ำ ข้าพเจ้าก็บอกว่า ถ้าตัดป่าก็จะยิ่งทำให้ไม่มีน้ำ น้ำก็จะเริ่มแห้งลงไป

บ่อเกลือก็ผุดขึ้น น้ำที่เหลืออยู่น้อยก็จะเค็มใช้ไม่ได้ เราต้องช่วยเขา ถ้าเราช่วยเขาแล้วไม่สำเร็จ

เขาคงไปบุกป่าใหม่… ให้เขามีฐานะดี… เก็บน้ำไว้ในบ้านเราเยอะ ๆ ”

และ “… ที่นี่มีธนาคารข้าวหรือยัง ให้สร้างธนาคารข้าวทั้ง ๒ หมู่บ้าน

สอนเขาให้เหมือนธนาคารการเงิน….”